खानेपानीका स्रोतहरू - लुङ्ग्री गाउँपालिका (Drinking Water Sources - Lungri Rural Municipality)

लुङ्ग्री गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको अवस्था

परिचय

खानेपानीको स्रोतहरूको अवस्था र पहुँच स्वास्थ्य, सरसफाइ र समग्र जीवनस्तरको एक महत्वपूर्ण निर्धारक हो। यस खण्डमा लुङ्ग्री गाउँपालिकाको विभिन्न वडाहरूमा खानेपानीका स्रोतहरूको उपलब्धता र वितरणको विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।

लुङ्ग्री गाउँपालिकामा कुल ४,३२४ घरधुरीहरू मध्ये८३.३७% ले पाइपको पानी,२.१५% ले इनारको पानी, र१४.२७% ले प्राकृतिक स्रोतबाट खानेपानी प्राप्त गर्दछन्।

खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण

लुङ्ग्री गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण निम्नानुसार रहेको छ:

खानेपानीको स्रोत अनुसार घरधुरी वितरण

कुल घरधुरी: ४,३२४

पाई चार्ट

तालिका

क्र.सं.खानेपानीको स्रोतघरधुरीप्रतिशत
पाइपको पानी३,६०५८३.३७%
इनारको पानी९३२.१५%
प्राकृतिक स्रोत६१७१४.२७%
अन्य स्रोत०.२१%
जम्मा४,३२४१००.००%

खानेपानी स्रोत विवरण

पाइपको पानी८३.३७%
इनारको पानी२.१५%
प्राकृतिक स्रोत१४.२७%
अन्य स्रोत०.२१%

वडा अनुसार खानेपानीका स्रोतहरू

वडा अनुसार विभिन्न खानेपानीका स्रोतहरू प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको वितरण

वडागत पाइप खानेपानी पहुँच दर

विभिन्न वडाहरूमा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको तुलना

वडागत खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण

वडा अनुसार खानेपानीका स्रोतहरूको विस्तृत विश्लेषण

वडा नं.जम्मा घरधुरीपाइपको पानीइनारको पानीप्राकृतिक स्रोतअन्य स्रोत
वडा ६९१६०५
(८७.५५%)
(०.८७%)
७८
(११.२९%)
(०.२९%)
वडा ८३५८०६
(९६.५३%)
(०.६०%)
२०
(२.४०%)
(०.४८%)
वडा ४८५४८५
(१००.००%)
(०.००%)
(०.००%)
(०.००%)
वडा ७२०६६४
(९२.२२%)
१८
(२.५०%)
३८
(५.२८%)
(०.००%)
वडा ३०४२९८
(९८.०३%)
(०.६६%)
(०.९९%)
(०.३३%)
वडा ९५९४२५
(४४.३२%)
६०
(६.२६%)
४७२
(४९.२२%)
(०.२१%)
वडा ३३०३२२
(९७.५८%)
(०.६१%)
(१.८२%)
(०.००%)
पालिका जम्मा४,३२४३,६०५
(८३.३७%)
९३
(२.१५%)
६१७
(१४.२७%)
(०.२१%)

वडागत खानेपानीका स्रोतहरूको वितरण

वडा १

कुल घरधुरी: ६९१

पाइपको पानी८७.६%
इनारको पानी०.९%
प्राकृतिक स्रोत११.३%
अन्य स्रोत०.३%

वडा २

कुल घरधुरी: ८३५

पाइपको पानी९६.५%
इनारको पानी०.६%
प्राकृतिक स्रोत२.४%
अन्य स्रोत०.५%

वडा ३

कुल घरधुरी: ४८५

पाइपको पानी१००.०%

वडा ४

कुल घरधुरी: ७२०

पाइपको पानी९२.२%
इनारको पानी२.५%
प्राकृतिक स्रोत५.३%

वडा ५

कुल घरधुरी: ३०४

पाइपको पानी९८.०%
इनारको पानी०.७%
प्राकृतिक स्रोत१.०%
अन्य स्रोत०.३%

वडा ६

कुल घरधुरी: ९५९

पाइपको पानी४४.३%
इनारको पानी६.३%
प्राकृतिक स्रोत४९.२%
अन्य स्रोत०.२%

वडा ७

कुल घरधुरी: ३३०

पाइपको पानी९७.६%
इनारको पानी०.६%
प्राकृतिक स्रोत१.८%

खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण

लुङ्ग्री गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषण गर्दा, समग्रमा८३.३७% घरधुरीले पाइपको माध्यमबाट खानेपानी प्राप्त गर्दछन्। वडागत रूपमा हेर्दा वडा नं. मा सबैभन्दा बढी १००.००% घरधुरीले पाइपको पानी प्रयोग गर्दछन्।

पाइपको पानीPiped Water

८३.३७%

३,६०५ घरधुरी(3,605 households)

इनारको पानीWell Water

२.१५%

९३ घरधुरी(93 households)

प्राकृतिक स्रोतNatural Source

१४.२७%

६१७ घरधुरी(617 households)

अन्य स्रोतOther Sources

०.२१%

घरधुरी(9 households)

खानेपानीका स्रोतहरूको विस्तृत विश्लेषणDetailed Drinking Water Sources Analysis of Lungri

पाइपको पानी बढी प्रयोग गर्ने वडाWard with Highest Piped Water Use in Lungri Rural Municipality

वडा

पाइपको पानी प्रयोग गर्ने दर: १००.००%100.00% piped water usage rate

विशेषताहरू

यस वडामा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको प्रतिशत सबैभन्दा बढी रहेको छ, जुन पालिकाको औसतभन्दा १६.६३% ले उच्च छ।

यसले यस वडामा खानेपानी आपूर्ति प्रणालीको विकास तथा पूर्वाधारमा गरिएको लगानी प्रभावकारी रहेको संकेत गर्दछ।

पाइपको पानी कम प्रयोग गर्ने वडाWard with Low Piped Water Use in Lungri

वडा

पाइपको पानी प्रयोग गर्ने दर: ४४.३२%44.32% piped water usage rate

सुधार आवश्यक क्षेत्र

यस वडामा पाइपको पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूको दर न्यून रहेकाले यस वडामा खानेपानी पूर्वाधारमा प्राथमिकताका साथ लगानी गरी पाइप प्रणाली विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ।

खानेपानी गुणस्तर सूचकाङ्क

९०.७

उत्तम (Excellent)

सूचकाङ्क विवरण: खानेपानी गुणस्तर सूचकाङ्क विभिन्न स्रोतहरूको भारित औसतमा आधारित छ, जसमा पाइपको पानी र ट्युबवेलको पानीलाई बढी भार दिइएको छ।

व्याख्या: ९०.७ अंकले उत्तम (Excellent) खानेपानी गुणस्तर दर्शाउँछ। यसमा सुधारका लागि खानेपानी शोधन र सुरक्षित पानी आपूर्ति व्यवस्था सुदृढ गर्नुपर्छ।

खानेपानी स्रोतहरूको विश्लेषण

सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने स्रोतहरू
Tap/piped water outside house६७.४४%
Tap/piped water inside house१५.९३%
Spring source११.८२%
पाइप खानेपानीको अवस्था
पाइपको पानी८३.३७%

खानेपानी सुधारका रणनीतिहरू

लुङ्ग्री गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको तथ्याङ्क विश्लेषणबाट निम्न रणनीतिहरू अवलम्बन गर्न सकिन्छ:

१.
पाइप पानीको विस्तार: वडा नं. जस्ता कम पाइप खानेपानी पहुँच भएका वडाहरूमा पाइप खानेपानी विस्तार गर्ने।
२.
पानी शुद्धिकरण कार्यक्रम: प्राकृतिक स्रोतबाट पानी प्रयोग गर्ने घरधुरीहरूलाई पानी शुद्धिकरण गर्ने विधिहरू सिकाउने र आवश्यक सामग्री उपलब्ध गराउने।
३.
इनार सुरक्षा कार्यक्रम: ट्युबवेल र इनारहरूको नियमित परीक्षण गरी जमिन मुनिको पानीको गुणस्तर सुनिश्चित गर्ने।
४.
सामुदायिक खानेपानी योजना: सामुदायिक स्तरमा खानेपानी व्यवस्थापन समितिहरू गठन गरी खानेपानी संरचनाहरूको दिगो व्यवस्थापन गर्ने।
५.
सार्वजनिक-निजी साझेदारी: जार/बोतलको पानी जस्ता निजी क्षेत्रका खानेपानी आपूर्तिकर्ताहरूसँग सहकार्य गरी दुर्गम क्षेत्रहरूमा खानेपानीको आपूर्ति सुनिश्चित गर्ने।

यसरी लुङ्ग्री गाउँपालिकामा खानेपानीका स्रोतहरूको विश्लेषणले पालिकामा खानेपानी नीति निर्माण र कार्यक्रम तर्जुमा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। वडागत आवश्यकता र विशेषताहरूलाई ध्यानमा राखी सुरक्षित खानेपानीको पहुँच बढाउन विशेष कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।