सहकारी संस्थाहरू - लुङ्ग्री गाउँपालिका (Cooperative Institutions - Lungri Rural Municipality)

लुङ्ग्री गाउँपालिकामा सहकारी संस्थाहरू

परिचय

सहकारी संस्थाहरू लुङ्ग्री गाउँपालिकाको आर्थिक विकासमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरिरहेका छन्। बचत तथा ऋण, बहुउद्देश्यीय, कृषि, महिला, समुदायिक लगायतका विभिन्न प्रकारका सहकारी संस्थाहरू पालिका भरि क्रियाशील छन्।

यी सहकारी संस्थाहरूले सदस्यहरूको आर्थिक र सामाजिक उन्नति गर्न, व्यवसायिक प्रवर्द्धन गर्न र स्थानीय अर्थतन्त्रलाई सबलीकरण गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन्। यस पृष्ठमा गाउँपालिकामा संचालित विभिन्न प्रकारका सहकारी संस्थाहरूको विस्तृत विवरण र विश्लेषण प्रस्तुत गरिएको छ।

लुङ्ग्री गाउँपालिकामा कुल १० सहकारी संस्थाहरू रहेका छन्। सबैभन्दा बढी कृषि(🏢) संस्थाहरू रहेका छन्, जसको संख्या (८०.०%) रहेको छ। यसमध्ये संस्थाहरू प्रदेश स्तरीय रहेका छन्।

सहकारीको प्रकार र वितरण

लुङ्ग्री गाउँपालिकामा विभिन्न प्रकारका सहकारी संस्थाहरू संचालनमा छन्। मुख्य सहकारी प्रकार र तिनको वितरण निम्न अनुसार रहेको छ:

  • 🏢 कृषि: संस्था (८०.०%)
  • 🏢 महिला विकास: संस्था (१०.०%)
  • 🏢 महिला उद्यम: संस्था (१०.०%)

सहकारीको प्रकार अनुसारको वितरण

सहकारी संस्थाहरूको प्रकार अनुसार वितरण र मुख्य तथ्यहरू

सहकारीको प्रकार अनुसार वितरण

प्रमुख तथ्यहरू

  • कुल सहकारी संस्थाहरू
    १०
  • प्रदेश स्तरीय सहकारीहरू
    संस्था
  • सबैभन्दा धेरै प्रकार
    कृषि 🏢 (८०.०%)
  • वडागत वितरण
    /९ वडा

वडागत वितरण विश्लेषण

वडा अनुसार सहकारी संस्थाहरूको वितरण र प्रमुख सहकारी प्रकारको विश्लेषण

वडा अनुसार सहकारी संस्थाहरूको वितरण

वडागत प्रमुख सहकारी प्रकार

सबैभन्दा बढी सहकारी भएको वडा

वडा नं.

सहकारी संस्था

वडा १-९ सहकारी अनुपात

:

सक्रिय:निष्क्रिय वडा अनुपात

वडा विषमता सूचक

४.५x

अधिकतम/औसत अनुपात

ऐतिहासिक प्रवृत्ति विश्लेषण

सहकारी संस्थाहरूको वार्षिक वृद्धि प्रवृत्ति (२०७५-२०८०)

प्रमुख सहकारी प्रकारहरूको प्रवृत्ति

प्रवृत्ति विश्लेषण

पछिल्ला वर्षहरूमा लुङ्ग्री गाउँपालिकामा सहकारी संस्थाहरूको संख्यामा क्रमिक वृद्धि भएको देखिन्छ। विशेषगरी कृषि महिला विकास जस्ता सहकारी संस्थाहरूमा उल्लेखनीय वृद्धि देखिएको छ।

यो प्रवृत्तिले स्थानीय समुदायको सहकारी प्रतिको बढ्दो आकर्षण र पालिकाले लिएको सहकारी प्रवर्द्धन नीतिको सफलता दर्शाउँछ। सहकारी क्षेत्रमा थप प्रविधि नवीनता र क्षमता विकास गरी सहकारी क्षेत्रको योगदान थप बढाउन सकिने सम्भावना देखिन्छ।

वडागत वितरण

लुङ्ग्री गाउँपालिकाका विभिन्न वडाहरूमा सहकारी संस्थाहरूको वितरण असमान रहेको छ। वडा नं. मा सबैभन्दा बढी सहकारी संस्थाहरू रहेका छन्, जहाँ मुख्यतया कृषि प्रकारका सहकारीहरू संचालित छन्।

गाउँपालिकाको औसतमा प्रत्येक वडामा १.१ सहकारी संस्थाहरू क्रियाशील छन्। वडागत वितरण र तिनका प्रकारहरूको विस्तृत विवरण तल प्रस्तुत गरिएको छ।

वडागत सहकारी संस्थाहरूको विस्तृत विवरण

वडा नं.

सहकारी संस्था - मुख्यतः कृषि

कुल सहकारी

प्रमुख प्रकार

🏢कृषि

सहकारी प्रकार

संस्थाको नामसहकारीको प्रकार
जनचेतना कृषि स.स.लि
🏢कृषि
थरकोट जनकृषि स.स.लि
🏢कृषि
दहचौर कृषि स.स.लि
🏢कृषि
बडाचौर महिला विकास बहुउद्देश्यीय स.स.लि
🏢महिला विकास
बराहक्षेत्र कृषि स.स.लि
🏢कृषि
सहकारी प्रकारको वितरण
🏢 कृषि (८०.०%)
🏢 महिला विकास (२०.०%)

वडा नं.

सहकारी संस्था - मुख्यतः कृषि

कुल सहकारी

प्रमुख प्रकार

🏢कृषि

सहकारी प्रकार

संस्थाको नामसहकारीको प्रकार
रमेश जनकृषि स.स.लि
🏢कृषि
लुङग्री सामाजीक उद्यमी महिला सहकारी संस्था लि.
🏢महिला उद्यम

वडा नं.

सहकारी संस्था - मुख्यतः कृषि

कुल सहकारी

प्रमुख प्रकार

🏢कृषि

सहकारी प्रकार

संस्थाको नामसहकारीको प्रकार
सुनछहारी जन कृषि स.स.लि
🏢कृषि
हार्जङ जनसेवा कृषि स.स.लि
🏢कृषि

वडा नं.

सहकारी संस्था - मुख्यतः कृषि

कुल सहकारी

प्रमुख प्रकार

🏢कृषि

सहकारी प्रकार

संस्थाको नामसहकारीको प्रकार
सरिकोट जनकृषि स.स.लि
🏢कृषि

वडा नं.

कुनै पनि सहकारी संस्था छैन

यस वडामा कुनै पनि सहकारी संस्था छैन।

सहकारी प्रवर्द्धन कार्यक्रम र वित्तीय समावेशीकरण पहलहरू आवश्यक छन्।

वडा नं.

कुनै पनि सहकारी संस्था छैन

यस वडामा कुनै पनि सहकारी संस्था छैन।

सहकारी प्रवर्द्धन कार्यक्रम र वित्तीय समावेशीकरण पहलहरू आवश्यक छन्।

वडा नं.

कुनै पनि सहकारी संस्था छैन

यस वडामा कुनै पनि सहकारी संस्था छैन।

सहकारी प्रवर्द्धन कार्यक्रम र वित्तीय समावेशीकरण पहलहरू आवश्यक छन्।

वडा नं.

कुनै पनि सहकारी संस्था छैन

यस वडामा कुनै पनि सहकारी संस्था छैन।

सहकारी प्रवर्द्धन कार्यक्रम र वित्तीय समावेशीकरण पहलहरू आवश्यक छन्।

वडा नं.

कुनै पनि सहकारी संस्था छैन

यस वडामा कुनै पनि सहकारी संस्था छैन।

सहकारी प्रवर्द्धन कार्यक्रम र वित्तीय समावेशीकरण पहलहरू आवश्यक छन्।

सहकारी प्रोफाइल

लुङ्ग्री गाउँपालिकाका सहकारी संस्थाहरूले विभिन्न प्रकारका वित्तीय, कृषि, महिला सशक्तिकरण, बहुउद्देश्यीय र सामुदायिक विकास कार्यहरूमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरिरहेका छन्। यी संस्थाहरूले बचत संकलन, ऋण प्रवाह, सामूहिक व्यवसाय प्रवर्द्धन र आर्थिक सबलीकरणमा योगदान पुर्‍याउँदै आएका छन्।

🏢

कृषि

लुङ्ग्रीमा सबैभन्दा लोकप्रिय सहकारी प्रकार, जुन कुल सहकारीको८०.०% हिस्सा ओगट्छ।

संस्थाप्रमुख प्रकार
🏢

महिला विकास

दोस्रो सबैभन्दा लोकप्रिय सहकारी प्रकार, जुन कुल सहकारीको१०.०% हिस्सा ओगट्छ।

संस्थादोस्रो प्रकार
🏆

सबैभन्दा सक्रिय वडा

वडा नं. मा सबैभन्दा बढी सहकारी संस्था सक्रिय छन्।

मुख्य प्रकार: कृषिअग्रणी वडा

आर्थिक प्रभाव

कुल सहकारी

१०

सहकारी संस्था

प्रदेश स्तरीय

प्रदेश स्तरीय सहकारी

सहकारी प्रकार

विभिन्न प्रकार

सहकारी संस्थाहरूको विस्तृत विश्लेषणDetailed Cooperative Analysis of Lungri

प्रमुख सहकारी प्रकारMain Cooperative Types in Lungri Rural Municipality

🏢 कृषि

संस्था (८०.०%)

🏢कृषि८०.०%
🏢महिला विकास१०.०%
🏢महिला उद्यम१०.०%

वडागत वितरण विश्लेषण

सबैभन्दा बढी सहकारीवडा नं.
संस्थाकुल को ५०.०%
निष्क्रिय वडा वडा
वडागत समन्वय सूचक
१२७.५%
वितरण असमानता सूचक
५८.२%
सहकारी विविधता सूचक

वितरण असमानता सूचक 127.5% भएकोले वडागत रूपमा सहकारीहरू असमान वितरण भएको देखाउँछ।

विस्तृत विश्लेषण

  • सहकारी वितरण: पालिकामा सबैभन्दा बढी कृषि संस्थाहरू (८०.०%) र त्यसपछि महिला विकास (१०.०%) संस्थाहरू रहेका छन्।
  • वडागत वितरण: वडा नं. मा सबैभन्दा बढी संस्थाहरू रहेका छन्, जुन कुल संस्थाहरूको ५०.०% हो।
  • समग्र अवस्था: कुल ९ वडा मध्ये वडामा सहकारी संस्थाहरू सक्रिय रहेका छन्। औसतमा प्रति वडा १.१संस्था रहेका छन्।
  • सहकारी विविधता: पालिकामा प्रकारका सहकारी संस्था रहेका छन्। समग्रमा विविधता सूचक ५८.२% रहेको छ, जसले मध्यम विविधता देखाउँछ।

आर्थिक प्रभाव विश्लेषण

वित्तीय योगदान

१० सहकारी संस्थाहरूले संकलित कुल पूँजी अनुमानित५०० देखि १०००लाख रुपैयाँ रहेको अनुमान गर्न सकिन्छ।

रोजगारी सिर्जना

सहकारी संस्थाहरूले प्रत्यक्ष रूपमा अनुमानित ३०जना र अप्रत्यक्ष रूपमा १०० जना व्यक्तिहरूलाई रोजगारी प्रदान गरेका छन्।

विस्तृत प्रभाव

लुङ्ग्री गाउँपालिकामा सञ्चालित सहकारी संस्थाहरूले स्थानीय अर्थतन्त्रमा उल्लेखनीय योगदान पुर्‍याइरहेका छन्। कृषि संस्थाहरूले बचत तथा ऋण परिचालन मार्फत स्थानीय व्यवसाय प्रवर्द्धन र उद्यमशीलता विकासमा सहयोग पुर्‍याएका छन्। वडा नं. मा सबैभन्दा बढी सहकारी संस्था रहनुले यस क्षेत्रमा वित्तीय पहुँच र सहकारिता विकासमा सकारात्मक योगदान रहेको देखाउँछ। आगामी दिनमा सहकारीहरूको डिजिटलीकरण र क्षमता विकासमा थप जोड दिनुपर्ने देखिन्छ।

चुनौती र अवसरहरू

मुख्य चुनौतीहरू

  • कमजोर व्यवस्थापन: केही सहकारी संस्थाहरूमा व्यवस्थापकीय क्षमताको कमी र अपर्याप्त सुशासन
  • पूँजीको अभाव: सहकारी संस्थाहरूमा पर्याप्त पूँजीको अभाव र लगानी क्षमता कम हुनु
  • प्रविधिको प्रयोग: आधुनिक प्रविधिको प्रयोगमा न्यूनता र डिजिटल साक्षरताको कमी
  • नियमन र अनुगमन: सहकारी संस्थाहरूको प्रभावकारी नियमन र अनुगमनको कमी

अवसरहरू

  • डिजिटल सेवा विस्तार: प्रविधिमा आधारित सहकारी सेवाहरूको विस्तार र डिजिटल कारोबार प्रवर्द्धन
  • उत्पादन क्षेत्रमा लगानी: कृषि र उत्पादनमूलक क्षेत्रमा सहकारीको लगानी विस्तार
  • क्षमता विकास: सहकारी संस्थाका पदाधिकारी र कर्मचारीहरूको क्षमता विकास
  • एकीकृत सञ्जाल: सहकारीहरू बीचको सहकार्य र एकीकृत सञ्जाल निर्माण

निष्कर्ष र सिफारिसहरू

लुङ्ग्री गाउँपालिकामा सहकारी संस्थाहरूको अवस्थाको विश्लेषणबाट निम्न निष्कर्ष र सिफारिसहरू प्रस्तुत गरिएका छन्:

१.
क्षमता अभिवृद्धि: सहकारी संस्थाहरूको व्यवस्थापकीय र प्राविधिक क्षमता अभिवृद्धिका लागि नियमित तालिम र प्राविधिक सहयोगको व्यवस्था गर्नुपर्ने।
२.
प्रविधि प्रयोग: सहकारी संस्थाहरूमा आधुनिक प्रविधिको प्रयोग र डिजिटल सेवाको विस्तार गरी सेवा प्रभावकारिता बढाउनुपर्ने।
३.
उत्पादनशील लगानी: सहकारी संस्थाहरूलाई उत्पादनशील क्षेत्रमा लगानी गर्न प्रोत्साहन गर्ने नीति तथा कार्यक्रमहरू ल्याउनुपर्ने।
४.
समन्वय र एकीकरण: समान प्रकृतिका सहकारीहरू बीच समन्वय र आवश्यकता अनुसार एकीकरणलाई प्रोत्साहन गर्नुपर्ने।
५.
वडागत वितरण सन्तुलन: सहकारी संस्थाहरू कम भएका वडाहरूमा सहकारी प्रवर्द्धन कार्यक्रमहरू संचालन गर्नुपर्ने।

लुङ्ग्री गाउँपालिकामा सहकारी संस्थाहरूको प्रभावकारी परिचालनले स्थानीय अर्थतन्त्रलाई बलियो बनाउन, वित्तीय सेवाको पहुँच बढाउन र स्थानीय उद्यमशीलता प्रवर्द्धन गर्न महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्‍याउने निश्चित छ। यसका लागि स्थानीय सरकार, नियामक निकाय र सहकारी संस्थाहरू बीचको समन्वय र सहकार्यलाई थप प्रभावकारी बनाउन आवश्यक छ।